Thursday 15 May 2008

Aizawla Chetchhiatna

Tunah chuan a chhungah kan awm ta lo bawka, a chhunga awm lai boruak nalh fahranlo taka ka han chheih velna lam thung aw..:)


Mi angin nula phurh tur tuihnai zet zet nei ve lo mah ila, a phurh chhuah tawk pitar nena kan chetsual hi a zahthlak lulai em a, sawi chhuah miah loh tur a ka ruat deuh ni lul mah se, ka pi hian min hauh phah em lovang tih ka hriat avangin tarlan talh ka duh a. Ka pu hi Ka pute unau zinga naupang ber ka Pu Lalzama Sailo, Zemabawka khawsa nupui a ni a. Kum 70 vel zeta upa tawh ni mah se, a la chak tha hle a. Ama tawka a la fit hle. NU lian vaklo tak, ngo lam deuh, kuhva tui ti ve tak a nih avangin a kam sen vel chu keini chuan ngaiah kan neih tawh a. Kuhva a ei loh chang pawhin tuibur tal a hmuam tho a. Fiamthu duh tak mai a ni leh zel a. Chutiang pitar chu a nih avangin a bula han tal vel pawh a nuam ngang mai.


Chaw kan eikham a, aizawl lama let leh mai ka tum lai chuan, keipawh Zarkawtah len ka duh tho a, bus vela chuan ai chuan mi phur mai ta che, a ti a. Ka huphurh rilru ang reng hle a. Mahse, han duhloh tut erawh a mawi chiah si lo. Tehreng mai, i chuan ngam phawt chuan, ka ti a. Tichuan puan te chu a han bih tha a, Hmeichhe thut hian a thu tung a. Min vuan lo deuha ka hriat chuan ka pi min vuan nghet tlat rawh aw, ka ti leh thin a. A kuhva ei tui nen a tawng duh hle mai si a, kan ti ti phei char char a. Thuampui kan tlan pel a, Bawngkawn luh dawn vel chiah hian kawng chhe tak mai, biboh tak mai hi a awm thluah mai a. Le, ka pi min vuan nghet rawh aw, ka ti leh a, a tawng tui deuh a ni pah fawm ang chu, ka thusawi chu a tithuai si lo va. Kawng biboh lai takah chuan le kan han tlan ta chu, a sawt euh mai a, ka pi chu a tla thla dap mai a. A thal nalh ang reng khawp lehnghal a. Mahse, pitar in fit tih takah a tho leh nghal mai a. Kai thoh hman pawh a ni lo va. Kan hnung chiahah hian sumo in min zui a, min en duh hle mai a. Kan zak ve bawk si a, tichuan a chuang leh thuai a, kan tlan phei leh ta mai a. Chuta tang chuan muang mangkhengin kan tlan zel a.


Bawngkawn khawlai kan thlen dawn chiah hian taxi pakhat parking atanga a rawn back phei chuan kan tlan chhet chhet lai chu min rawn su leh ta dawt mai a. Ka Bike body hma lamah hian a rawn sawh phei a, kan tlu leh ta riai riai mai a. Ka pi erawh a in fit zawk a ni bawka, min kaitho tu zawka a tang thung a. In hliam lutuk lovin kan tho veleh ta mai a. Mahse, khawpui chhung a nih tawh avangin min rawn bawr haktu erawh an awm nual hman a, ka pi lah chu a lu a thur bap tawh mai si a. A kuhva erawh a ei pah reng tho a. A hmel ka hmuh chuan ka khawngaih bawk si, ka nuih a za bawk si a. Ka pi kan va tluanglo em em ve mawle..tih pah hian ka nui char char mai a. Kal teh, i kal thuai teh ang, mi an tam hmain a tia. Tichuan, kan kal ta zel a. Damdawi in panpui ngaia kan awm loh avangin Pathian hnenah lawmthu sawi kan ba ve ve niin kan inhria.


A hnu deuh lawkah Tlawnglui lamah thianza ho picnic in kan kal leh a, Bike leh car pawh a thei theiin kan keng hlawm a. Keipawhin nula pakhat chhelo zet ka phur ve bawk a. Kal lam chu kawng a chhuk bawk a, engmah harsatna nei miah lovin tluang takin kan thleng thla ve mai a. Luiah te kan inbual a, uisa te, arsa te eiin hlim taka kan nilen hnu chuan tlai khawthim rualin aizawl lam panin kan hawng leh ta a, kawng a chho ta bawk a, thiante rualin ka tlan thei ta reng renglo mai a, ka bike clutch plate chu a lo ral tawh niin a hriat a, workshop han kal maina a awm tawh si lo. Zawi zawiin kan tlan ve dat dat a, a sa tha duh hem hem khawp mai. A hma ni lawk khan naupang hovin a khalh an zir a, kawtthler velah thiam leh thiamlova an tlan velna lamah a clutch hi an tiral a ni mai thei. Nula phurh nen chuan a hmeh ta lo hle mai a. Track leh motor dang zawng zawngin min rawn pel zel mai a. Kan tlan muang lutuk chu min rawn au tawk lah bo lo. A zahthlak duh teh a sin aw, chuta chhapah awihchho deuhah chuan ka nula phurh chu chhuk tir a ngai a, tlan kai zo tawh hek lo..a tawp a tawpah chuan zan dar 9 velah aizawl kan lut ve hram..:)


Vawikhat leh chu kan nula rim tum hi vawi 3 lai mai kan kal thlawn tawh a, a zanlinaah chuan kan zahzel ber a nuteii pawh a lo inkhawm a, an pahnihin an inkhawm a nih dawn hi kan ti a, zawh pawh zawt duh mai lovin inkhawm ban thleng kan leng phawt ang chu tiin In nghaktu a pi leh pute chu kan lo kawm vel mai mai a, a pi hi Thingtlangah chuan Ngopa khawchhuak a nih avang leh ka pi leh pute nen inthenawm chiaha awm thin an lo nih avangin hmanlai thil te min hrilh a, kan hlim phian thin a. Tin, ka pi kha a hnampui 'Chenkual' a lo nih ve avangin keini thlengin min ngaina nghal deuh mai pawh a ni mai thei. Eng eng emaw ei tur te min rawn chhawp a, kan ti ti luam lai chuan inkhawm ban a lo hun a, an rawn hawng mai ta si lo va. Ka pi khawiahnge in nula hi? tiin zak deuh chung hian kan zawt pek a. A ni lah chuan Mami chu a lo hawng tep tawh ang, mahse (.......?........) chu nizan hmasa khan an inru daih a, khawiah nge an awm pawh kan hre rih lo.. a han ti mai chu..kan thiandun chuan kan in melh a, nuih a za bawk si, thin a rim ang reng bawk si, zahzel tur mai kan hre ta si lo. Banga an thlalak tar te chu tutenge an nih tih vel te chu kan zawt ta mai mai a. Han chhuah nghal thurh lah chu a mawi chiah si lo, eng eng emaw chhuanlamin kan chhuak ta a.


Pi beri hian a fanu (kan rim duh zawk nuteii) zawk rim turah min ngai a ni mai thei. Zialo tak a ni. Tichuan, kan chhuak ta hna hna mai a. Kal kawngah chuan kan in nuih nasa dun khawp mai a. Zanin chu zan mak tak a tling dawn a nih hi kan dam chhungin,, kan ti a..:) He nula tleirawl hi kum 20 vel lek a la ni a, hmeltha ve tak ngo vingveng, model deuh roh te pawh a ni awm e. Chutianga han ngaihzawn tuma leng ngawr ngawr pawh kan ni chiah lo. A nuteii hian rawn rim ve reng reng ula, tiin ka thianpa hnenah chuan a sawi avanga han rim tum chu kan ni thin a. Tum loh zawk a nuteii erawh kan ti ti pui nasa thin khawp mai a, eng emaw zawng tak chuan kan hlawkpui phian..:) sawi chhuah atan pawha zahthlak tak a ni na a, zak lo der tawh mai ang..:)

Friday 9 May 2008

Chunchawi (Mother's Day)


"Chun'nu Lunglawm kim nan, ka neih rohlu hmangaihna hlan let ve nang e! Run timawitu Ka Nu kiangah chuan a hrailengten nui hiau par tlanin hlim zai kan vawr thin! A ni, a hmangaihna chuan a fate hrui angin min phuar tlat a, a rilru leh suangtuahna chenin min tuam thin. Aw, he ti em a hmangaihna ril hian a ni maw a fate min lo hmangaih le, keizawng sakhming chullo ka chun'nu nunnemi hriatreng nan nghilh loh par hlan zel ta nge!"

He ni pawimawhna hi sawi teh chiam ngailova hrethiam mai turah in ngai ila; Hringmi kan chan chhunga kan nun tidanglam theitu leh tikhawlo theitu chu kan nu te hi an ni a. An rilru puthmang a zirin an fanaute kan felin kan sual thei a ni.

Khawvel missionary ropui leh communist kulhbang su tlanga Lal Isua chanchintha hriltu pa huaisen leh dik 'Krista Tawrhna' (Tortured for Christ) tih lehkhabu ropui ziaktu Rev.Richard Wurmbarnd te chuan "Ka nu ang hi khawvela nu zawng zawng te hi ni teh reng se, khawvel hian Tanin(Prison) a mamawh lo tawp ang" a lo ti hial mai a ni.Tin, Khawvel doctor hmingthang leh lar tak Siamese naute phir lu inzawm tlatte pawh dam biai a zai saktu leh miin 'Gifted Hand' tia an koh hial Dr.Benjamin Carson, MD(Pediatric Neurosurgeon) chuan 'ka nu hi tuna ka dinhmun min hruaithlengtu a ni a, a mi enkawlna leh tawngtai sakna avang chauha vawiin ni hi thleng thei chauh ka ni' a ti. A nu tawngtai sakna leh enkawlnaah lawmthu a sawi bang ngailo. Mizo zinga hriat hlawh tak Brig. T. Sailo chuan ka pa remti lo chungin ka nu chu kristianah a in pe a, ka pa ngaihdan a nih loh em avangin a then phah ta nghe nghe a, ka pa remti lo chungin lehkhathiam tir mi tum a, a thiam ang tawk leh a rilru phak tawkin sikul ka kal chhung zawng min chawm a, ka lehkha thiam loh a hlau em em a. Rim takin hna a thawh phah a, a mi enkawlna leh ngaihtuahna kha ka ngaihtuah let hian a ropui ka ti tulh tulh thin, a ti.

Heng kan tarlan thenkhatte atang pawh hian pa tello va Nu te thil tih ropui theih zia chiang takin kan hre thei awm e. Chhungkaw tihlimtu leh nun tifamkimtu chu Nute hi an ni a. An tello chuan hringnun hi a nguai ngiai a, a khawharthlak ngawih ngawih thin. Tin, chhungkaw hlimna thuruk kawltute an ni a, nu berin inchhungkhur a awp lum thiamdan a zirin chhungkaw nuam leh chhungkaw hreawm a lo piang thin. Chhungkaw nuber awplum lohna inchhungkhur chu a rethei a, dam lai thlanthim ang maiin a thim mup mai thin a ni.

Kan naupan lai deuh hian Kan thianpa kawmngaih tak pakhat chu a nu'n hunlo takah a boral san avangin nu nei lo a lo ni ta reng mai a. Vawikhat chu Mother's Day a lo thlenga, Biakin-ah Nu-te chawimawina hun hmangin mifaten an nu te chu pangpar mawi tak tak an hlan a, lawmthu an hrilh laiin, a ni chuan nu nei ve tawh lo a ni tih a in hrechhuak thut mai a, Mi faten "ka nu i mi enkawlna avangin ka lawm e" an tih sap sap laiin a ni erawh chuan hrilh tur nu a nei ve ta lo. A rilru suangtuahna vakvel chuan a nu ngaih a tizual a, minuten an fate an hmangaih ang bawka a nu'n a hmangaih thin zia te a ngaihtuah let a, a bianga mittui lo luang chhuak chuan a ka a hup zo ta lo, a trap ta zawih zawih mai a, a nu hmangaihna chhang let hman lova kha leh chen a lo awm kha a in thiam thei lo va, na a ti a, hreawm a ti a ni. Aw, ka nu khan min la dam pui ni se ka hmangaihna hian a va tuam let dawn chiang em tiin a thinlung atanga rawn hnam chhuak zawih zawih a mittui chu a hul hlei thei lova, Mother's Day a lo thlen apiangin a thinlungah a nu hmel a lang thar leh thin.

A nunna pe a, an hmangaihna chhiarsen rual loh thuk leh ril Lal Isua hmangaihna hnaih bertu chu 'Nuin a fate a hmangaihna' hi a ni. A thinlung zawng zawng a pe a, ram hla taka an awm pawhin a tawngtai sak a, a hrereng thin. A suangtuahna vakvel chuan a fate a awmpui a, tawhsual leh hreawm tinreng an tawh hlauvin thindama awm har a ti. Pa ber lung tih awi loh hlauvin hreawm tinreng a tuar huam a, a tuar chhuak thin. Nausen chumchiap an nih a ta a hnuntui nen a chawm liana, chaw an ei thiam hma a ta chaw a fah thin. An tlei loh hlauvin a awi nileng thin a. An lo seiliana an hrisel loh hlauvin kawng engkimah a tha ber tur zirtir a duh a, zirna run an belh chinah phei chuan a rilru zawng zawng mai chu a fate enkawl nan a hmanga, hreawm tinreng karah a hmangaih a hrin fate tan a theihtawp a chhuah thin. Sualrawng an bawl chuan a muhil ngai lo va, a lungkham ber chu a fate an ni. A ni, Nu te hmangaihna chuan a fate min tuam tlat a, min endawng ngai lo. He ti khawpa hmangaihna nena min enkawl thintu kan nu te hi kan chawimawi ngai em? Kan tana an thinlung petute hi kan hmangaih let meuh em? hmangaihna chuan hmangaihna vek a phut let tlat a sin.

A ni, kan hmangaih ten min hmangaih let si loh chuan kan rilru a na a, kan nun a hlim ngailo. Nu-te chawimawia hmangaih let nachang hre lo khawpa kan bo a nih chuan inenfiah kan mamawh tihna a ni. Hmangaihna nena min chawmliana min enkawltu kan nu te hian hmangaih let an va phu em! khawvel ram tam zawkten NU te tana 'NI' an siam hi a ropui a, keini pawhin thinlung leh tih tak zetin kan nu te kan hmangaih let ve zia kan tilang ve dawn lom ni? ka nu ka hmangaih che a sin, I mi enkawlna avangin ka lawm e! kan ti ve ngai em? Zofate hian zir tur kan la nei tam awm e. Kan nu te hi chawimawi a, duat taka enkawltu ni ve turin kan thinlungte i sawiharh thar leh ang u. Nitin mai hian 'Nute Ni' hi nunpui thiam teh reng ila, a va tha lehzual dawn em.

Hla thu chuan; Ka chunnu kiangah ka lunglawm a kim, Ka rilru hahin min chhawka, ka tana a rilru min pekna te, min tawngtai sakna te kha a va hlu em. A hmangaihna chuan a hraite min tuam lum tlat a, suahsual rawng kan bawlsanin hlim ni reng a nei ngai lo. Heti ema hmangaihna nena min chawiliantu ka chunnu tan, enge tihsak ve theih ka neih aw! thil ropui tak tihsak thei lo mah ila, ka tih theih awmchhun a hmangaihna chhanlet chu ka bat a ni zawk e. tiin.

Thursday 1 May 2008

Nghilh Ni Awmlo Zuapa

Chung Khuanu zarah mim ang lo piangin
Vangkhawpui i mawi ngei e
I ruangam leh sakhmel ten
A ngur hmel an iang chuang e.

Chutin, sial ang tuaiin runlum zuapa i lo chang,
I hrailengte hlimtea laitual kan lenlaiin,
Rihsang mual min kai san ta si,

Kan tuar thiamlo Zuapa nunnem
Mahse, Lam ang let leh hian i mawi si lo.


Aw, I hrailengten hlim zai kan rel thei ne maw
Zuapa, famchang atan zawng
Kan phal thei mawlhlo che
I rauthla tal rawn tir la

Vartian lenkawl a lo en changin nang tawnni awm si lo
Tawn mang mai maw kan chantawk
Tah khua a sei thlawn e i tello chuan
Aw, Zuapa nun nem

Lenrualten min zawt khawnge i zuapa tiin
Chhawn har kan ti, i tuanna mual
Tap chungin kan au che
Aw, khawiah tuan che maw

Tur nipui lo her chhuakin thal romei lo zam chiai e
Chhingmit thlaah i cham vawng vawng
Lo kir leh hram rawh zuapa,
I tello chuan ar ang kan vai e.

An sawi pialral nuam'an muangten chawl ta la
I runlum nuthai leh hrailengte'n
I Rolum biahthudi vawngin
Hringnun damlai chhiar ve na nge.