Sunday 11 February 2007

Hmangaihna Kawngthuam Puiah..!!


Heti hi a ni a, "ngaiteh i chhung a ta, a hnam hmangaihtu leh khawvel eng rawn tawnchhuak a, Zofate tihmingmawitu tur chu a rawn chhuak ang a, a ni chu kawng engkimah a hnam pui Zofate entawn tlak leh ngaihsan a la ni dawn si a".A Ni, Ram buai vanglai a ni bawka, chhungkaw lam harsatna namenlo avangin inhlawhfa chunga lehkha zir chu thil awlai lo tak mai a nih avangin renchem takin a sum neih te chu a hmang hram hram a, thawh tur tul tul a thawk a, atan hnachhia leh hnatha thlir theih a ni lo va, inhlawhna a hmuh reng rengin a lehkhazir a tibahlah phah dawn a nih loh chuan a thawk chawt thin. Hun a lo kal zel a, a zirna a lo san chhoh tak siah chuan ram dangah a zir zawm a lo ngai ta. TLeirawl aia upa hret, tlangval tih dawna la tuai deuh roh si a ni ve tawh a. A hmel pawh a chhelo nangiang mai. A sakhmel atangin mize zawi tak tleirawl sual pawh neih ve hmel loh tak mi nunngil tih hriat fahran a ni. A naupan deuh lai a ta a thlah ngai loh,thian tha leh ngaihzawng anga a lo en leh a hmangaih hmasak ber-i chu a awmbo san rih a ngai tlat mai le, hmeichhe naupang hmeltha leh nunnem, tlawmngai thei tak leh ngilnei tak, a sakhmelah dar a zam bik em ni tih tur khawpa ngaihno bei leh hmeltha-i nen hian an inphu tawk viau reng a ni.

Chutia hmun danga lehkha a han zir ta chu a lung a leng thei em em mai a, hawn leh mai te pawh a tum rum rum fo thin, mahse a hma hun te a han thlir a, a han ngaihtuah vang vangin a zirlai chu hlawhtling ngeia Zoram kir a tum fan bawk si. A chang chuan rambuai avanga a chhungte a ngaihtuahna chuan a pawt hneh zawk lek lek emaw tih mai turin hawn a tum leh thin a, chutia a rilru inkhap buai lai chuan a hmangaih beri lah a chanchin a hre zui reng thei ta si lo chu a khua tihar zualtu pakhat a ni bawk si a, zan a han mu te chu mihil hleithei si lo hian a let a let thin a ni. A suangtuahnaah Zoram lo chu hmundang a lang theilo. Hreawmna tinreng kaltlanga a dinchhuah pui tur chu mite zah leh ngaihsan IFS a ni dawn tih erawh a hai hauh si lo. Mahse a boruak inhlum chho vel chu a tan tuar chhuah a harsa dawn tih erawh a hai mawlh si lo.

A thawhrimna leh taimakna avangin officer tranning thei turin a inziak tling thei te chu lawm hle mah se, Zoram hawng mai thei dinhmuna a han awmlo leh zel te chu lunghnur puina tham a tling a, sum leh pai lamah ni se, chhungte beisei tur nei si lo chu a rem rem thawkin a inhlawh pah a ngai leh thin bawk si nen, beidawnga hawn san nal nal mai a duhna chuan a pawt hneh zawk thelh thelh fo ta mai. Mahse bei nge sei rundung tih changchawi tlat mi a nih avangin a tumruhna leh taimakna chuan a buk hneh leh thin chauh avangin kum eng emaw tichhung chu mi ramah chuan a tap ral thei ta hram hram a. Amaherawhchu, Zoramah erawh rambuai chuan zual lam a pan tak zel si avangin Vai Sipai ho chetdan chu a na chho tawlh tawlh thung a, Naupawm lai nunau ngei ngei pawh zah zo lo va, pawngsual chawt chawt ngam Sipai lubawk te chu an pung tulh tulh tak si avangin miin Sipai thuneihna hlauvin a tlawnna awm zawng zawngin an tlawn thin emaw tih mai turin khaw thenkhatah phei an zahawmna pawh an hum him ngam tawh si lo. A va retheih thlak dawn tak em.

Chutia Sipai lubawk mai mai pawh an lal viau tawhna hmunah chuan officer chin phei chu lal tak an ni ringawt tawh a, an thu chu thutawp a nih nghal mai thin avangin miin an fanute hial an lo pe thin reng a ni. Chu dinhmunah chuan he Mizo tlangvala thinlai lalnu tleirawl hmeltha leh ngaihno bei zet-i pawh chu Vai Sipai lalin a chhungte neih a dil a, a vau khum a, an pek loh chuan an in leh lo hal sak vekah a vau zui bawk siah chuan an phallo ngam mai pawh ni lovin, an hnial ngam lo hrim hrim a, chu a hnekin phal ang taka lan kha an sahimna tur a ni tih pawh hairual a ni tawh lo. Chutia neihluih a hnehchhuh tur Mizo Nula-i chuan a theih ang tawka rangin lehkhathawn a ziak sawk sawk a, a tleirawl tirh atanga a lo hmangaih, vawikhat te pawh a a la phatsan chhin eih loh Mizo Tlangval officer trainning meka chu lehkha a thawn ta vang vang a.

chu a lehkhaah chuan heti hian a in ziak a "Dear Ka hmangaih ber leh duh ber ka thinlai luahtu...., Hei kan ram chu a buai tawlh tawlh tih i lo hriat ka reng a, Sipai lah chu a ni telin an sual tulh tulh mai si. Ka u tlangval te phei chu an khawng nasa lutuk a, an dam chhuak leh tawh pawhin kan ringlo zo tawh lo. Hei kei ngei pawh Vai Sipai Officer pakhatin min neih luih tumin ka chhungte a vau hrep a, duhlo eng ang mah ila, min neih dawn tho tho tih a chiang ta. Mahse, nang zawng a hmingin officer tranning te i lo ni ve ta bawka, a rang thei ang berin rawn hawng la, keipawhin ka theih ang angin lo tihkhawtlai ka lo tum ve bawk dawn nia. Tawk rih se, Hmangaih em em tu che...tiin a hming a signed hnan a.

Ram buai vanglai a nih avangin a lehkhathawnte chu a kal muang em em mai a, chawlhkar khat hnu zetah Mizo Mizo Tlangvala chuan a dawng chauh reng a ni. Amaherawhchu, a han chhiar thuak a, thil awmzia a man nghal tih hriat fahran hian, a hak lai nen chauh chuan a rang thei ang berin Zoram lam chu a pan nghal ta vang vang a. Motor kal remchang a awm mai loh avangin a chang chuan ke nen te a han tlan leh dawr dawr thin a, a khat tawkin thui vak lo te te motor kal te chu an awm pheuh pheuh chauh avangin a hmun thleng rak chuang thei ta lo chu a beisei aia rei fe chu kalkawngah hian a thang a ni.

Mahse, chawl hahdam hauh lo va kal ta fan fan chuan a hmangaihi te sumtual chu a dai ta. Mahse a nu leh paten thil awmzia an han hrilh chuan, kha Sipai officer khan an mahni khua ngeia inkutsuih a duh avangin Phai lamah hawn pui zet a tum ta a, a chhungte hnen atang chuan la hrang tawh mah se, a nupui a la ni lo tih zawng a hre ngei ang. Chutia motor nena Phai lam pana Zoram chhuahsan tum mek Officer leh Mizo Nulate chuanna motor pawh chu an duh angin an kal chak hleithei bik lo va, ram buai tih takah kawng lakah check a tam em avangin an ding zing hle ta ve ang. Tin, an hnungah umtu an awm tih hre hauh lo chu an hmanhmawh em em bik kherlo pawh a ni thei e.

Chutia an kal liam chiah tih a hmangaihi nu leh paten an hrilh veleh chuan a rang thei ang berin Thirsakawr a hawh lawka, a um ta vang vang mai a ni. A mitin khua a hmu fiah tawh lo va, engkim mai chu a hmu phe ruai vek tawh avangin a hmuh fiah theih awm chhun chu a hmangaihi chauh a ni ta. Tuman an dang ding zo tawh lo va, thlir liam mai loh chu a thenrual thaten tih theih an nei chuanglo. A rilrua lian ber chu, a hmangaihi rilru hahdan tur zia te, hreawm tinreng a tawrh tur te chu a hriatpui avangin a hmangaihna a zual rualin a khawngaihna pawh chu a sang tulh tulh mai si. Chutia a tha neih zawng zawng sawrkhawma a han tlan zet chu a chak pawh a chak ngang mai. Tichuan kar lovah gate thenkhata Jeep lo ding chu a han nang ta le..a chhuk lawka motor chu a han thlek kual thuai a, a chung lamah chuan a naupan lai atanga a puitlin thlenga a lo zui tawh leh a hmangaih awmchhun-i a hmu thei ta, a han ko nghal thuai a, rilru hreawmna tinreng nena Vai sipai zuitu Mizo nula-i pawh chu a lehhawi ve thuai bawka, mittui tla zawih zawih chung chuan "rawn chhuk nghal rawh le, ka rawn thleng ta" tiin a kai thla nghal a, chu veleh a sir lawka thu ve Vai Sipai officer chuan vin zet mai hian" Hets..sala, tunge i nih? engatinge khatia ka nupui tur i pawh thlak ngawt mai?" tiin Sap tawngin a han vin thawt a. A ni, Mizo tlangval lah chuan " Mai mai, a ni hi ka tleirawl tirh ata vawiin ni thlenga ka hmangaih awmchhun ka bialnu a nih hi" a han ti ve nghal piap mai a. A sap tawng atang chuan Vai Sipai officer pawh chuan lehkhathiam tak a nih a hai lo va, a zam phah hle reng a ni. Tichuan, an in hial ta zel a, kawng sira mipuite pawh chuan an kil hnaih sawt hle a, Sipai lubawk leh officer thenkhatte pawhin an thlir thap mai bawk a ni.


A tawpah chuan hetiang hian Mizo tlangval chuan zawhna a siam ta a "Ka pu, ka zah hle mai che, mahse hei erawh min chhang hram ta che tiin aw nem takin a han zawt ta a..Ka pu, he nula hi nei ta lo la, i thih phah ang em? a han ti ta a, Vai Sipai Officer chuan "thi phah kher lovang" tiin a chhang a. Chuveleh Mizo tlangval ve thung chuan..umm, a nih ka pu, kei chu he nula hi ka neih loh chuan ka thi dawn tlat mai a..engtinnge maw kan tih dawn le? tiin a han zawt ta a, a hmel leh mitmeng atang pawhin a thinlung chhungril ber atanga tawngchhuak tih hrethiamtu Sipai officer chu..a nem ta. a han en a, an ni pahnih inkuah riai mai leh mittui tla chunga in pawm vawng vawng hmel a han hmuh chu...Awle, ka thiam loh a ni. Hawn pui leh mai tawh. tiin a thlah liam ta a ni.

Chu Mizo Tlangval chu Zofate zinga IFS hmasa ber leh, thu leh hla hmanga Zofate min chawm thintu Pu K.C Lalvunga(L)kha a ni. Mi tam zawkin Zikpuii-pa tiin kan hre lar zawk awm e. Tin, he ta a bialnu hi a nupui lo ni ta Zikpuii-nu a ni. A lehkhabu ziak pakhat "Nunna Kawng Thuampuiah" tih atang ngawt pawhin a rilru put hmang pawh kan hriatthiam pui ngeiin a rinawm.

PS/ True Story Base-a ziak mai a nih avangin chaw tak khuka khukpui chiam turah ngailo ila. by; LP Sailo aka Zorun

8 comments:

  1. blogspot ah hian nang leh kei chauh in pprofile a favourite books ah 'Nunna Kawng Thuam Puiah" tih hi kan dah in ka hria...

    :)

    ka van chhiar nawn leh chak e oooo...

    engtin nge a tih khah...

    'chu nawhchizuar hmai ah chuan vantirhkoh hmel ka han hmu a...' a ti em ni khah!

    ReplyDelete
  2. Ka blog Mizo bloggers directory ah ka lo add che a nia aw, pawi em? Chuanin misual.com ah pawh ka lo link tel mai che, pawi i tih chuan mi rawn hrilh mai rawh, ka remove leh nghal ang. Thanx.

    -Sandman.

    ReplyDelete
  3. Umm, keipawh chhiar nasa thei. Tun thlengin ka la chhiar zauh2 thin..Tha chiang e..Thanks for da comments aw..:)

    ReplyDelete
  4. Dear Sandman! Pawi lo ve, lawmawm zawk alom le..thanks for that too.:)

    ReplyDelete
  5. Music ka dah ho hi in hawng thei hlawm em le?..:) hre chak hle mai..

    ReplyDelete
  6. music chu ka d/l nual mai...nalh hlawm lutuk thruai :D

    sppech hi ka hawng thei miah lo...bill clinton hi ka hawng thei lo...a dang hi chu ka la try lo

    ReplyDelete
  7. tak a na, ka mizo blog zawk ah hian ka lo link che nia auh...hope u dont mind...

    :)

    ReplyDelete
  8. Dear Virgochhass, mind lo ve..Speech chu maw, Bill Clinton kha chu a file kha mp3 a ni lo va, a dang kha chu mp3 nia har lo ang. mahse Martin Luther King kha a sei deuh a, a duh rei mai thei. Mahse khawvela ka mi ngaihsan nia, tha bon. Lo ngaithla ve ru..:)

    Chuan hla chu, a thar lo dah zel ka tum dawn nia..hmanlai deuh deuh..eh..:)

    ReplyDelete