Hring Kan Chan Chhung

Mihringte hi ze hrang tak tak nei kan ni hlawm a, chu kan zia theuh chu a thup thiam deuh te, a thup thiamlo deuh te kan awm leh a. Chutiang deuh bawk chuan, kan khawvel thlirdan pawh hi a in pelhsawlh thei viau mai bawk a, thenkhatten a thim zawng hlira an ngaihtuahna an sen chiam chiam laiin thenkhatte tan erawh khawvel hi a nuam a, nunna petu an nu leh pa te an fak a, khawvel leh a chhunga awm zawng zawng te siam chhuaktu leh enkawltu Van Pathian fakin an chawimawi thin thung a lo ni. Hringmite chenna ram hrang hrang te hi inangkhat vek, danglamna nei lo ni ta se, nuam kan ti ngut ang em? tih hi zawhna tling a ni a. Kan chenna ram leh leilungte hi an mahni theuhah an danglamna hi a ropuina chu a ni thin. Siamtu chuan rawng hrang hrangin min siam a, mingo nih tirtu chu Midum an nih ang bawkin hmeltha kan hriat theihna chu hmelchhiate vang chauh a ni.
Chuvangin hmelchhia te hi awm lo ila, hmeltha kan awm lo tawp ang. Ram ro kan hmuhte hian ram hnawm min hriattir a, thlalera phul buang thurh te hian vur tlang min hriattir mai chauh zawk a ni. Heng te hian mawina leh tangkaina a nei vek a,an awmna theuhah an awm hian siamtu khuarel famkim zia leh felzia a tichiang thin a ni.

Chuvangin engkim mai hi a nihna tak kan hriata, kan ngaihtuah phawt chuan khawvelah hian ze chi hrang hrang te, rawng chi hrang hrang te leh ngaihtuahna inanglo tak tak ni awm reng kan lo ni. Amaherawhchu, kan awmna tur dik taka kan awm hian mi tangkai tak leh hmantlak tak vek kan ni thei a ni. Chu lai tak chu hrethiama, a thim zawng ni lo, a eng zawnga hun chhiardan kan lo thiam a ngai ta a ni. Baibul commentator hmingthang tak Mathew Henry chu a khualzinna chawlhbuk pakhata tui taka a muthilh laiin suamhmangten a bungrua neih zawng zawng an lak sak a, zing a han tho chu a riahna pindan chu a lo ruak vek mai a. Ram hla taka khualzin a nih piah lamah la kal zel tur a nih avangin a tan chuan a mangan thlakin a rawngbawlsak Pathian pawh chu han dem mai pawh a awl viau ngei ang. Mahse, Pathian a dem lo va, lawmthu a sawi zawk hlauh zu nia. "Aw Lalpa, tui taka mut theihna min pek avangin ka lawm e. Suamhmangte ruk tur bungrua ka neih avangin ka lawm a. Ka bungrua la fai vek mah se, ka nunna min ven sak tlat avangin i hming fakin awm se, ka thlatin hlawh lak tur min ruk sak theih loh ka neih avangin ka lawm e " a ti hlauh nia mawle. A ni, Suamhmang rukru ho rawn luh lai hian lo harh chhuak hlauh se, a nunna pawh an laksak nghal duh mai thei.

Fuke kim biaia piang leh rilru pangngai tak pu te zawk hian kan chantawka lungawi har kan ti zawk a, siamtu khuarelah kan lung a awi zo lo va, kan chanvo leh nihnaah kan hlim lo, sawisel a pui kan ngah a, engkim mai hi a ninawm kan ti thin. Mahse, heti zawng hian ngaihtuahna kan hmang ngai em? Khawvela mihring cheng 30% te chuan in tur leh ei tur an nei mumal lo va, mi tam tak erawh fuke kim lo an ni thung a, a then erawh vanduaina avangin an piangsual a, a then erawh tawhsual an tawh avangin an piansual phah ve bawk a. Thenkhat erawh a mit a del a, thenkhat erawh an rilru a kimlo thung a. Thenkhatte erawh chuan natna khirh tak zeng natna te, thluak natna te, vun natna te, thisen cancer te leh natna hrang hrangin a tlakbuak thung a ni. Heng te atang hian kan dinhmun chu darthlalang a inen aia fiahin kan ngaihtuah chhuak thei maiin a rinawm. Chuti chung pawh chuan kan dinhmunah hian kan la lungawilo cheu dawn em ni? Kan nun tihremawmtu chu kan suantuahna hi a ni. Philosopher lar tak Epictetus chuan " Kan taksaa pangtichawrte zai chhuah ai chuan kan rilru ngaihtuahna thalo zai chhuah hi thil tul zawk tak a ni" a ti.

Khawvel history-a thusawitu lar leh chanchin ropui neitu France ram ropui Sipai General hlawhtling berte zinga mi Nepoleans chuan " Ka dam chhung hian ni ruk lek pawh hlim taka awm lai ka neih ka hre ngai lo" a tih laiin Midel, Bengngawng, tawngtheilo Hollen Keller ve thung chuan "Hringnun hi a va mawiin a va nuam em" a ti thei tlat thung. A ni, hringnun tinuamtu leh tihreawm theitu chu keimahnia awm kan rilru ngaihtuahna hi a ni. Kan taksa hrisel nan chaw tha kan ei a ngai a, vaitamin te kan ei a ngai ang bawkin, kan hringnun tinuam a, tihrisel tur hian insawisel, inrel leh in hauh chiam chiam ai chuan, kan tlinna lai awmchhunte, in chawimawi tawn thiam te, in dawmkan tum te hi kan hringnun lamtluang zawk mek tan chaw tha tak a ni a hei aia vaitamin tha a awm chuanglo, khawvel tinuamtu leh hringnun ti parmawitu an lo ni zawk. Inkhawm apianga muthlu ziah te hi muthlu tur tho tho chuan inkhawm ve lo law law mai se, kan ti dawn nge? Muthlu tur tal pawhin a inkhawm hram hram, kan ti zawk dawn?

A ni, kan chenna leilung leh tlang hrang hrang te hian mawina theuh an nei a, pawimawhna theuh an nei a ni. Chhim lam mi te tan chuan Hmar lam boruak leh leilungte chuan danglamna a nei a, an ni tan chuan khualzinna ram, ram nuam tak a ni thei. Chutiang bawk chuan Thlaler ramro a khawsa thinte tan pawh Vur ram leh tuipui zaupui te chu chawlh hahdamna tha tak a ni thei a, an thlahlel ngawih ngawih ta ve ang. Chutiang bawkin tuktin zantin ni eng pawh hmu ngai mang lek lo va, ruahtui leh daifim ringawt mai kara khawsa Vur tlang leh thlasik kumhlunna rama cheng te tan chuan ni eng tamna thlaler ramro chu chawlh hahdamna tha tak a ni ve hlauh thei bawk a ni. Hei hian hringmite pawh zehrang tak tak nei awm reng kan lo nih zia a tichiang a, chu kan zehrang hrang te chu chawlhpawlh tawk kan lo thiam a ngai ta a ni. Inhriatthiam tawnna te, kan nihna ang anga inpawm tawnna te, kan tlin lohna lai in hriatthiam tawna indawmkan tawnte hi hringnun tinuamtu a lo ni e.