Ka Suihlung A Leng Em Mai..!!

Chhungkim dar ang lenlai dawn kira, ka hringnun lamtluang ka thlir kirin ka suihlung a leng vawng vawng. Hmanah chuan chhungkaw kim takin "sem sem dam dam eibil thi thi" tiin in huphurhna awm hauh si lo hian kan awmkhawm tel tel thin a. Kan in leh lo ngeia keimahni buh leh bal thar ngei mai kan han fak thin te kha a va lo ngaihawm em! kan thenawm khawvengte that zia leh kan chhungkaw chunga an ngilneih zia te kha thu hian ka hril zo lo. Chawhmeh nei tui deuh leh hrawk fah rimtui nei zawkten thenawm khawvengte kan in suah a, Ka nu ka pa hei hi lo hmeh ve teh u, ka nu bai a nia, a tui reuh lutuk ti pah fawma thenawm naupang rawn tirtu a chunnu chawhmeh siam te kha a va tui thin em.


Tlaikhua a lo thim hnaia, khawthlang lam ni herliam mai tur eng deuh phut te chuan naupang nih a ti nuam a, tualchai tawk lekin unau hmelhai a rawn her pui thin te khan pawnto a va ti nuam thin em. Thenawm khawveng naupang zawng zawng mai tualpuiah kan inchai a, a pui apang a lian a te chena kan han inkai duah duah thin te kha a va ngaihawm thin. Chutah khua a lo tlai deuh a, atawp ber nan tiin kut invuan meuhvin "trin dial dial trin dial dial" tia, kan chaikual thin te kha ngilhni awm tak ang maw. Khang kan thenawm naupang te kha an la dam kim a nge maw chu?


Kan Zonunmawi nawm thin zia kha chhut tam pauh leh a lo hlu a, a lo nuam thin. Thenawm khawvengte in hmangaihh dial dial leh angkhat pata laitual kan lenna kan Zoram nuamah tlawmngaihna par ang lo vul zel teh se. Hringmi kan chan chhunga kan damchhan chu hlimna a ni a, mi hlim thei apiang hi mi vannei an ni ringawt. A ni, unau in ngaina em em vaimin fangkhat pawh inphel hial mai thin Zofate tana chhenfak kan hnamzia hi i chhawmnung zel teh ang u. Tuaisiala leh Liandova te unau inhmangaih tluk zetin vaimin fangkhat pawh insem dial dial thin ni lem lo mah ila, unau in hmangaih tak leh in thenhrang thei ngai lo kha, ram hla taka thendarhin kan awm a, anka pawh inchhawn theilo hial maia kar hla taka kan han awm meuh chuan hmangaihna pawh hian a lo daih rei meuh lo awm mange tih theih turin a lo dal ve thei ngei mai. Karhla taka Ka mizo puite tan pawh a ni ve ngei ang. Amaherawhchu hringmi kan chan chhung hian kan zonunmawi hi i thlahthlam lovang u, a hlu a, a mawi a, a par a chuai thei lova, kumkhuaa chhawm nung reng turin i ngai hlu ang u. Chu Mizote tlawmngaihna chu a hlu a, mi te tan malsawmna a lo ni thin. Mi te tana malsawmna thlentu chuan malsawmna alet tamin an dawn belh si thin.


Kan pangpar huan mawi tak mai te kha ka va ngai thin em. Kan ningnawi eitu atana kan vulh kan vawkpui note neihni a kan chhungkaw hlim theih zia te kha a va ngaihawm thin em. Kan uipuiin note a han neia, kan unau za kan han in ko khawm a, an hming kan han sa den den thin te kha theihnghilh har ka ti thin. Kan kawmchara Zawngtah rah that theih zia te kha a hun lai chuan min ti hnianghnartu a ni tlat. Kan theite kungte kha a va rah tha thei tak em. Kan khanghu kungpuite kha kan va chhawr tangkai thei em ve aw. Ka nu bazarna khawp hlawh petu a ni ve tlat. Kan thlai tharte kha kan sumhnar chikhat an ni a. Ka nu'n bazar a thlenpui tawh chuan a fate kan hlim thin a, ni chhuak mawi takin tlang sang a pelh tam pui hmain a bazar a rawn hawnga, Anu enge min lo hawn tia a faten kan lo bawr lat lat a, chhang rawngmawi chihrang hrang a han phawrha, a fate hmangaih em em te inangkhat pata min han sem thliah thliah thin te kha mitthlaah a cham reng mai.

Exam a lo hnaia, kan tih that loh hlauin min vil tlat a, kan mut a chhuah chuan chawhtawlhah tuivawtin kan ke min chiah tira, kan muthlu leh tawh ngai lo. Nilenga sikul run bela kan thang vang vang changin in lamah kan tan kan ei tur te kan in tur te a lo buatsaih thin a, result a lo chhuaka, kan pass phei chuan Artui min han chhum sak thin te kha a lo hlu thin a sin. Lehkhathiam tia sawi tur ni hauh si lo, nu ngilnei leh zaidam, a huna naupangte tana mi inpe chunnu ngurpuii kan nei kha kan lo vannei teh e. Mi te angin BA,MA nu ni lem lo mah se, a fate min enkawldan kha MA nu tamtak tluk rual a ni bik lovang. Mizo nunmawi chhawm tlat tura a fate min zirtir thin te kha theihnghilh har ka ti thin. A ni chuan; Khawiah pawh kal ula, tlawmngai ber ula, tha thawh ngaiah in tha ren ngai suh u, Pipute chuan "Tha leh tuisik chu ren thiang a ni lo ve, amahin a rawn awm leh zel", an ti ngai e, tia a fate min fuihna aw te kha a lo va mawi em. Chu kan Zonunmawi ngei mai chu vawng zel nang nge.


Tunah erawh mualza tam tak kar danin thaikawi biahthu mai loh chu in hlan mai a lo harsa ta. Aw, hmasawnna kan tih hi chhungkim te a tih ho dial dial theih ni teh reng se, ka chunnu kiang ngeia awmni khama nitin zantin chen ka nuam thin. An sawi thlang sapui nun hian ka lung a len zo lo va, ka kham khawp hlimna min phuruk sak zo lo pawh hi an demawm bik lem lo ve, Mizo ka ni miau a lawm. Engtinnge mi ramahte zoin hla mawi kan sak theih ang ni. He Mizo nunmawi lo tem vir ve tawh hian Mizo nunhlu chu min ti ngaihlu a, Mizo chaw te, mizo chawhmeh te, mizo artui ngei mai ei a, mizo tui leh mizo chhang ngei lo seilen hnan tawh thisen hian a mizo nunphung a ngai hniam thei lo va, nitin a ngai zual zel zawk thin a nih hi. Thal romei a lo zam a, Si-ar Hrangchhuana leh chawngmawii te kha an bo zo ta em ni tih theih hialin ni leh thla, arsi leh van thiangrengte mawina chu khuhbo a awm ang maiin vanboruak khian awmzia a nei ta lo em ni tih a awl thin.


A ni, keizawng ka suihlung a leng em mai, theih nise, rauthla tira kan runchhung ngeia kan buh changrum leh kan tuithiang va dawn a, awmni kham hial ka nap thin. Hringfate kan dam chhan nun chhungril hlimna thuruk chu kan zonun vulna rammawi Zoramah ngei a awm a, chu chu a hrin Zofaten nghilhni kan nei thei si lo. Nitin hian chu ram ngaih chu a zual thin a, a tello chuan hringnun hian kim lohna riau a nei tlat zu nia. Tu ngaih sawi hlei thei si lo hian kan khawtlang lunglen veng veng mai thin a nih hi. Zotuithiang leh zobawm dingdite vulna ram chu kan ram ngei a nih avangin khawiah pawh awm ila, kan lung a len lo thei si lo. Keizawng ka lung a leng em mai.

Thlalak Lawrkhawm

Lalpa zara ka thian tha te nen

Cemetery of John Calvin with Rev.Lallawmzuala Khiangte Family,Geneva

Basel

Corvarch

Home of Upa Zoliana Royte, Khatla

Picnic in Maloja

Maloja

Di Ngaih Lunglen!

Tuktin Parmawi iangin zawlkhawpui vangkhaw mawitu i lo nih zel ka beisei a. Keipawh ka rilru tih loh ka taksa te chu an hrisel a, an dam a ni ve mai e. Amaherawhchu, thinlai erawh i tello chuan a dam hleithei lo a nih hi. Ka duat, Nang ngaih lunglen hi natna chikhat ni teh reng se, kei hian dam tih ni reng ka nei dawn si lo. Nang ngaia a riang val thinlai na erawh min rawn hriat thiam pui la, chutin puan ang min pawm tura'n.

An sawi vandumpawl piah lam ramah nang ngai reng renga tahkhua sei tur hian em ni khuanun min duang bik? An sawi thlang sappui nun iangin leng thin mah ila, khawiahmah Nang ka di ka parmawii tawn ni awm thei si lo, chantawk khuarelah lungawi a har thin mang e. Lenrual te chu a thianga lenlaini chenin hlimten an nui hiau a, kei erawh chhingkhualah ar-ang min vaih tir si. Hlim zai vawra V.Day ni chena an indi lai te chu kei ka tan tahna titamtu a ni a, i tellova tlaini len zawng Thuro kawppui thisan ang hrimin ka riang ngawih ngawih zu nia. Ka thinlaiah ai-ang i cham reng thin a nih hi. Baw ar pawhin pau zai reng an rel si lo.

Tlaini tla tur thlirin tuipui kam pan mai loh chu a riang vala lunglawmna awm si lo. Aw, tlai tla eng, lung min len, tlai tla eng lenkawl eng ririai, va tireng kawp lai di nen, lungrualten an leng za ti vawng vawng ka nap hial thin a, I tan chu ni tla tur chu chhiarin zing nichhuah thlengin ka thinlai lalnu i ni fo asin. Theihnise chung muvanlai iangin in run chhunga rawn thlawh del del ka nuam a, chutin i sakruang chu kuah vawng vawng ka duh ngei ang. In sumtual zawla tudang ngailo va kan lenlaini te kha dawn ve thin che maw! Kei chuan nghilh zai reng ka rel thei si lo, min vei ve thin rawh aw, i thinlai lungrukah.


Chinghnia leh Sihal te chuan bu an nei a, chung leng sava te chuan riah buk an nei a sin. Kei erawh nang ngaiin riah run ka vai si thin. Mahse, nang ngaia tuktin zing nichhuak chhiara intawn leh hun nghakhlel a riang vala hi min nghilh suh la, i thinlai lairil berah min vei ve rawh aw, chutin nangnen khuanu samsuihin runhmun kan leng dun dawn si a. Val dang te chu sirah hnawl zelin rinawm ten lo awm thin ang che aw, chu chu ka tana mi tihsak theih hlu ber leh awmchhun a ni si a.

Hringnun Hi!!

Famkim lohna khawvelah kan chenga, famkimna reng a awm lo. Famkim lo bawka he taksa hi vaivuta kir lehin he hringnun ram hi an lo hnuchhawn thin a ni. Hringmi kan chan chhung hi kum 70 emaw kum 80 emaw a ni thei e. Kan hrisel viau phei chuan kum 90 thleng pawh kan dam thei ang. Amaherawhchu kum rei tak dam thleng lem lo khawvelah an tawm zawk. A ni, i lo ngaihtuah ve ngai em, i nu pumchhunga i awm lai atanga he khawvel eng i lo hmuh thlenga a pianpui ken tel tlat chu i rilru a ni. Hringmi zawng zingah rilru nei thlawt lo chu kan awm kher awm love.

Rilru nei lo khawp chuan kan vanduai bik lovang. Nausen chumchiap i lo nih atangin hnute hnek i zir a, hnute tui chu i tana chawtha ber a nih avangin puar khawpa i fawhchhuak thiam a ngai. I lo len deuh hret hnuah taksa chetdan kalhmang i lo zir a ngai leh a, i chunnun tumbailek tumbailek a tih tir thin che a nih pawhin chu chu i tih ve tur a ni tlat. Boruak hip i lo thiam theih nan an chawisawn che a, i kum mil tawka i thiam theih thil reng reng chu hmaih hauh lovin zir zel tur che in an ti hram hram ang. Chu chu hringnun bul tanna a ni miau si a ni.

Kum 5 i lo tlin zet chuan Zirna run bela i ah zawh tawk tiffin leh zirlaibu nen sikul run i pan ve a. A,AW,B,CH te chu i thiam hmasak ber tur a ni a, pensil hum leh lehkhabu thaikual dan pawh i thiam nghal kher lo a ni thei e. Amahearwhchu i zir thiam theih thil vek a nih miau avangin hma i sawn chho zel dawn tih i hre kher lo a nih pawhin he hringnun hian a kentel tlat a ni. Tichuan KG atangin BA,MA i zawh thlengin zirna runah i hun tam ber i hmang tihna a ni a. Kum 5 i nih atanga BA,MA thleng zir chhuak tur chuan a lo berah kum 23 vel i lo nih a ngai. Tichuan kum 23 vel atangin hnathawh tur i zawng tran kher lo a ni thei a, i zawng tran a nih pawhin hna tha tak leh hlawh tha tak chu i beisei bur kher lovang.

Central Service i zawm a nih phei chuan kum engemaw ti chhung chu trainning leh thil dangah i kum tam tak i khawhral leh a ngai ang. chutiang zelin Companyah emaw lut pawh ni la, i dinhmun leh hna sawhnghet tur chuan engemawti chhung chu i hun i khawhral a ngai tho tho. Tin, Master degree mai duh tawk lova, M.Phil emaw, Ph.D emaw a level pui zir zawm i nih phei chuan a lo berah kum 5 atanga kum 7 chhung zet chu i talbuat leh fat fat a ngai ngei ang. Chuti a lo nih chuan nupui/pasal nei ngam meuh khawpa dinhmun nghet tawka dinga i in hriat meuh chuan kum 30 vel i lo ni dawn tihna a ni. Mi te angin duh zawng i hmu thuai lo a ni thei a, a nih loh vek pawhin i duh zawngten an lo duh kher lo che a ni thei bawk a. Chung boruak kal chho velah chuan a lo berah kum 2 vel chu i hun i khawhral leh a lo ngai mai thei. I vannei viau a nih chuan nupui/pasal tur i hmu thuai thei bawk a. Tin, chhas ngialnghet tak nei sa i nih chuan kumtluanga run rem pui khawpa in lo in lungdum a nih chuan sawi hian a siak lo ang a, mi awhawm tak i ni thei bawk. Chu dinhmun thleng pha erawh mi tlemte an ni lawi si.

Amaherawhchu nupui/pasal neia fanau maltuan chawia i lo awm ve hun tur chu a lo berah kum 35 zeta upa i ni dawn tihna a ni ber a. Tichuan chhungkaw mamawh leh fate tan i thinlung leh ngaihtuahna tam ber chu i senral a lo ngai tawh dawn a. Chumi thinlung nei lo mi i nih chuan nupui fanaute ngaihsak lem lo pa rintlak vak loh i ni dawn tihna a ni a. Pa rintlak tak nih i tum chuan i nupui leh fanaute tana i hun tam zawk leh ngaihtuahna tam zawk i hman alo ngai dawn tihna a ni. Chuti a lo nih si chuan i fate chu Matric sawi loh BA,MA an ni thlenga chawm tur i nih phei chuan theih tawp chhuah chhungkaw tanrual ni tling khawp hna thawh a ngai dawn tihna a ni a. I faten BA,MA an lo zawh meuh chuan kum 55 vela upa i lo ni tawh ang a. I thinlung leh i sum khawlte chu i fate zirna atana i hlan fai vek phei chuan i pension huna i inchawmna tur sum i khawl a lo ngai leh dawn a ni. Hringnun hi tarlama hreawm taka hman liam kan duh kher awm si lova. Chuti a lo nih leh si chuan kum 66 kan nih vel thleng chu hna kan thawh leh a lo ngai dawn tihna a ni.

Heng a chunga tarlan te hi mi pangngai leh vannei tan lo ni se, he dinhmun thleng zo hauh lo, thihna vang emaw dam lohna vang emaw vanduaina chi hrang hrang vang emaw a zirna ngaihtuah hman hlek lo kan ram leh thenawmah an tam ang. Chung ho dinhmun chu BA,MA val i nih zet chuan i hrethiam uar ang a, i vanneih zia chu i ngaihtuah ngun pauh leh i hre ril ang. Chu chuan midangte hmakhua leh dinhmun hreawm zawkte rilru a hriat tir lo che a nih chuan i vanduai letling a ni ang a. Leiah malsawmna i dawng meuh lo a nih pawhin i vui hlei thei bik lovang. Chu chu helei hringnun kentel te zinga thil thleng dik ber zu ni tlat pek a.

Tichuan, kum 60 over tawh i lo nih chuan tar nih i hlawh tawh ang a, hnatlang leh puipun nikhuaah thalai zawkten awl an tum che ang a. Ka pu ka pi he tah hian lo thu zawk rawh tia i hming an lam meuh chuan hringnun hi i tan a thui lutuk tawh kher lovang. Chutiang dinhmuna i din meuh chuan tarchhia an tih che pawhin huat vak loh kha a him ber ang a. I haw deuh thin a nih pawhin i phu ve rengah i ngai thei a nih chuan pa/nu vannei tak i ni ang. Kan pitar/putar chu a fel khawp mai tia i tu leh faten an fakder chang che pawhin lawmawm tih nachang i hriat fo a tul ngei ang a, vui hmel pu hrima i phun fo phei chuan tar kawl hreawm tak nih i hlawh ang a, monu emaw makpa emaw i neih fuh vak loh phei chuan tar lamah i hreawm hle dawn tihna a ni. Hringnun chu i tan kin thuai se i ti ang a, I ning hluah hluah ngei ang. Amaherawhchu tu leh fate, mo leh makpa fel leh duattu tak che i nei a nih erawh chuan mi vannei tak i ni ang.

Chuti a lo nih si chuan, nausen kan nih atanga kan tar hun thleng hi chhut ta ila, eng hun berah hian nge ka hun hi midangte tan kan hmang ve ang! tih zawhna chu tuna i thatlai chhung ngei hian in zawt la, BA,MA i zir zawh hma ngeiin ngaihtuah thin teh le. Khawvel mi ropui leh mi te tana malsawmna bulpui lo ni tawh ho hian engtinnge an hun an hman thin le? A bik takin kan Zoram leh Hnam veimi i nih phei chuan i thatlai hunchhung leh i hun hlu taka i ngaih chu eng lai ber hi nge ni ta ang? German thufing chuan kum 17 kan nih atanga kum 60 kan ni thleng hi kan chhungkua mai ni lo, kan ram leh hnam, kan sakhua leh kan mipui tan tangkai taka hmanna hun a ni e, an lo ti a. Chu chu engtia chhut chi nge ni ang tih erawh mahniah in zawt ila, a fuh berin a rinawm. chuti a nih chuan kum 40 chhung zet chu i hun i vawn thiam dan a zirin i chhawr tangkai thei dawn tihna a ni ber a. Mahni zirlai bahlah em em phah si lova, midangte tana tangkai leh malsawmna nihdan a awm ngei ang. Tin, Nupui fanaute uaplum chunga khawtlang leh kohhran bakah ram leh hnam tana malsawmna kan nih theih hun kan in siam thiam chuan hun kan nei tihna a ni a. Chu hun chu i chhiar thiam dan a zir a ni mai dawn tihna a ni.

Hringnun par vul lai hi dawn la, i hun leh ni te chhiar thin rawh, he hringnun hi a ho lova, a nep hek lo. Amaherawhchu i hun hmandan leh i suangtuahna a zirin a ho lam thei ang a, a nin awm thei hial bawk a ni. Lal Davida chuan chuan hringnun hi a mawi a, hlim taka hman liam ka duh e a lo ti a. Kan rilru sutthlek dan a zirin he hringnun hi a mawiin a a hreawm mai zawk a nih si chuan a pawimawh ta ber chu i hun chhiardan a ni. Mite tana malsawmna tling khawpa hlawk taka i damchhung i hman ngat chuan khawvelah hian i ngaih a ngam ang a, dam manhla zia leh dam man awm zia i hre tawlh tawlh ang a. Lungchim takin i hringnun i hnuchhawn a nih phei chuan khawvela nang aia vannei leh ropui an awm chuang lo tih i chiang ang a, i hlim veng veng ang. Hlimna hi khawvela thil hlu berte zinga mi a nih si chuan i tan khawvel hi a hreawm lova, a ninawm hek lo. Mite tana malsawmna thlentu chuan malsawmna i dawnglet leh tihna a ni. -LP Sailo

Hmangaihna Kawngthuam Puiah..!!

Heti hi a ni a, "ngaiteh i chhung a ta, a hnam hmangaihtu leh khawvel eng rawn tawnchhuak a, Zofate tihmingmawitu tur chu a rawn chhuak ang a, a ni chu kawng engkimah a hnam pui Zofate entawn tlak leh ngaihsan a la ni dawn si a".A Ni, Ram buai vanglai a ni bawka, chhungkaw lam harsatna namenlo avangin inhlawhfa chunga lehkha zir chu thil awlai lo tak mai a nih avangin renchem takin a sum neih te chu a hmang hram hram a, thawh tur tul tul a thawk a, atan hnachhia leh hnatha thlir theih a ni lo va, inhlawhna a hmuh reng rengin a lehkhazir a tibahlah phah dawn a nih loh chuan a thawk chawt thin. Hun a lo kal zel a, a zirna a lo san chhoh tak siah chuan ram dangah a zir zawm a lo ngai ta. TLeirawl aia upa hret, tlangval tih dawna la tuai deuh roh si a ni ve tawh a. A hmel pawh a chhelo nangiang mai. A sakhmel atangin mize zawi tak tleirawl sual pawh neih ve hmel loh tak mi nunngil tih hriat fahran a ni. A naupan deuh lai a ta a thlah ngai loh,thian tha leh ngaihzawng anga a lo en leh a hmangaih hmasak ber-i chu a awmbo san rih a ngai tlat mai le, hmeichhe naupang hmeltha leh nunnem, tlawmngai thei tak leh ngilnei tak, a sakhmelah dar a zam bik em ni tih tur khawpa ngaihno bei leh hmeltha-i nen hian an inphu tawk viau reng a ni.

Chutia hmun danga lehkha a han zir ta chu a lung a leng thei em em mai a, hawn leh mai te pawh a tum rum rum fo thin, mahse a hma hun te a han thlir a, a han ngaihtuah vang vangin a zirlai chu hlawhtling ngeia Zoram kir a tum fan bawk si. A chang chuan rambuai avanga a chhungte a ngaihtuahna chuan a pawt hneh zawk lek lek emaw tih mai turin hawn a tum leh thin a, chutia a rilru inkhap buai lai chuan a hmangaih beri lah a chanchin a hre zui reng thei ta si lo chu a khua tihar zualtu pakhat a ni bawk si a, zan a han mu te chu mihil hleithei si lo hian a let a let thin a ni. A suangtuahnaah Zoram lo chu hmundang a lang theilo. Hreawmna tinreng kaltlanga a dinchhuah pui tur chu mite zah leh ngaihsan IFS a ni dawn tih erawh a hai hauh si lo. Mahse a boruak inhlum chho vel chu a tan tuar chhuah a harsa dawn tih erawh a hai mawlh si lo.

A thawhrimna leh taimakna avangin officer tranning thei turin a inziak tling thei te chu lawm hle mah se, Zoram hawng mai thei dinhmuna a han awmlo leh zel te chu lunghnur puina tham a tling a, sum leh pai lamah ni se, chhungte beisei tur nei si lo chu a rem rem thawkin a inhlawh pah a ngai leh thin bawk si nen, beidawnga hawn san nal nal mai a duhna chuan a pawt hneh zawk thelh thelh fo ta mai. Mahse bei nge sei rundung tih changchawi tlat mi a nih avangin a tumruhna leh taimakna chuan a buk hneh leh thin chauh avangin kum eng emaw tichhung chu mi ramah chuan a tap ral thei ta hram hram a. Amaherawhchu, Zoramah erawh rambuai chuan zual lam a pan tak zel si avangin Vai Sipai ho chetdan chu a na chho tawlh tawlh thung a, Naupawm lai nunau ngei ngei pawh zah zo lo va, pawngsual chawt chawt ngam Sipai lubawk te chu an pung tulh tulh tak si avangin miin Sipai thuneihna hlauvin a tlawnna awm zawng zawngin an tlawn thin emaw tih mai turin khaw thenkhatah phei an zahawmna pawh an hum him ngam tawh si lo. A va retheih thlak dawn tak em.

Chutia Sipai lubawk mai mai pawh an lal viau tawhna hmunah chuan officer chin phei chu lal tak an ni ringawt tawh a, an thu chu thutawp a nih nghal mai thin avangin miin an fanute hial an lo pe thin reng a ni. Chu dinhmunah chuan he Mizo tlangvala thinlai lalnu tleirawl hmeltha leh ngaihno bei zet-i pawh chu Vai Sipai lalin a chhungte neih a dil a, a vau khum a, an pek loh chuan an in leh lo hal sak vekah a vau zui bawk siah chuan an phallo ngam mai pawh ni lovin, an hnial ngam lo hrim hrim a, chu a hnekin phal ang taka lan kha an sahimna tur a ni tih pawh hairual a ni tawh lo. Chutia neihluih a hnehchhuh tur Mizo Nula-i chuan a theih ang tawka rangin lehkhathawn a ziak sawk sawk a, a tleirawl tirh atanga a lo hmangaih, vawikhat te pawh a a la phatsan chhin eih loh Mizo Tlangval officer trainning meka chu lehkha a thawn ta vang vang a.

chu a lehkhaah chuan heti hian a in ziak a "Dear Ka hmangaih ber leh duh ber ka thinlai luahtu...., Hei kan ram chu a buai tawlh tawlh tih i lo hriat ka reng a, Sipai lah chu a ni telin an sual tulh tulh mai si. Ka u tlangval te phei chu an khawng nasa lutuk a, an dam chhuak leh tawh pawhin kan ringlo zo tawh lo. Hei kei ngei pawh Vai Sipai Officer pakhatin min neih luih tumin ka chhungte a vau hrep a, duhlo eng ang mah ila, min neih dawn tho tho tih a chiang ta. Mahse, nang zawng a hmingin officer tranning te i lo ni ve ta bawka, a rang thei ang berin rawn hawng la, keipawhin ka theih ang angin lo tihkhawtlai ka lo tum ve bawk dawn nia. Tawk rih se, Hmangaih em em tu che...tiin a hming a signed hnan a.

Ram buai vanglai a nih avangin a lehkhathawnte chu a kal muang em em mai a, chawlhkar khat hnu zetah Mizo Mizo Tlangvala chuan a dawng chauh reng a ni. Amaherawhchu, a han chhiar thuak a, thil awmzia a man nghal tih hriat fahran hian, a hak lai nen chauh chuan a rang thei ang berin Zoram lam chu a pan nghal ta vang vang a. Motor kal remchang a awm mai loh avangin a chang chuan ke nen te a han tlan leh dawr dawr thin a, a khat tawkin thui vak lo te te motor kal te chu an awm pheuh pheuh chauh avangin a hmun thleng rak chuang thei ta lo chu a beisei aia rei fe chu kalkawngah hian a thang a ni.

Mahse, chawl hahdam hauh lo va kal ta fan fan chuan a hmangaihi te sumtual chu a dai ta. Mahse a nu leh paten thil awmzia an han hrilh chuan, kha Sipai officer khan an mahni khua ngeia inkutsuih a duh avangin Phai lamah hawn pui zet a tum ta a, a chhungte hnen atang chuan la hrang tawh mah se, a nupui a la ni lo tih zawng a hre ngei ang. Chutia motor nena Phai lam pana Zoram chhuahsan tum mek Officer leh Mizo Nulate chuanna motor pawh chu an duh angin an kal chak hleithei bik lo va, ram buai tih takah kawng lakah check a tam em avangin an ding zing hle ta ve ang. Tin, an hnungah umtu an awm tih hre hauh lo chu an hmanhmawh em em bik kherlo pawh a ni thei e.

Chutia an kal liam chiah tih a hmangaihi nu leh paten an hrilh veleh chuan a rang thei ang berin Thirsakawr a hawh lawka, a um ta vang vang mai a ni. A mitin khua a hmu fiah tawh lo va, engkim mai chu a hmu phe ruai vek tawh avangin a hmuh fiah theih awm chhun chu a hmangaihi chauh a ni ta. Tuman an dang ding zo tawh lo va, thlir liam mai loh chu a thenrual thaten tih theih an nei chuanglo. A rilrua lian ber chu, a hmangaihi rilru hahdan tur zia te, hreawm tinreng a tawrh tur te chu a hriatpui avangin a hmangaihna a zual rualin a khawngaihna pawh chu a sang tulh tulh mai si. Chutia a tha neih zawng zawng sawrkhawma a han tlan zet chu a chak pawh a chak ngang mai. Tichuan kar lovah gate thenkhata Jeep lo ding chu a han nang ta le..a chhuk lawka motor chu a han thlek kual thuai a, a chung lamah chuan a naupan lai atanga a puitlin thlenga a lo zui tawh leh a hmangaih awmchhun-i a hmu thei ta, a han ko nghal thuai a, rilru hreawmna tinreng nena Vai sipai zuitu Mizo nula-i pawh chu a lehhawi ve thuai bawka, mittui tla zawih zawih chung chuan "rawn chhuk nghal rawh le, ka rawn thleng ta" tiin a kai thla nghal a, chu veleh a sir lawka thu ve Vai Sipai officer chuan vin zet mai hian" Hets..sala, tunge i nih? engatinge khatia ka nupui tur i pawh thlak ngawt mai?" tiin Sap tawngin a han vin thawt a. A ni, Mizo tlangval lah chuan " Mai mai, a ni hi ka tleirawl tirh ata vawiin ni thlenga ka hmangaih awmchhun ka bialnu a nih hi" a han ti ve nghal piap mai a. A sap tawng atang chuan Vai Sipai officer pawh chuan lehkhathiam tak a nih a hai lo va, a zam phah hle reng a ni. Tichuan, an in hial ta zel a, kawng sira mipuite pawh chuan an kil hnaih sawt hle a, Sipai lubawk leh officer thenkhatte pawhin an thlir thap mai bawk a ni.


A tawpah chuan hetiang hian Mizo tlangval chuan zawhna a siam ta a "Ka pu, ka zah hle mai che, mahse hei erawh min chhang hram ta che tiin aw nem takin a han zawt ta a..Ka pu, he nula hi nei ta lo la, i thih phah ang em? a han ti ta a, Vai Sipai Officer chuan "thi phah kher lovang" tiin a chhang a. Chuveleh Mizo tlangval ve thung chuan..umm, a nih ka pu, kei chu he nula hi ka neih loh chuan ka thi dawn tlat mai a..engtinnge maw kan tih dawn le? tiin a han zawt ta a, a hmel leh mitmeng atang pawhin a thinlung chhungril ber atanga tawngchhuak tih hrethiamtu Sipai officer chu..a nem ta. a han en a, an ni pahnih inkuah riai mai leh mittui tla chunga in pawm vawng vawng hmel a han hmuh chu...Awle, ka thiam loh a ni. Hawn pui leh mai tawh. tiin a thlah liam ta a ni.

Chu Mizo Tlangval chu Zofate zinga IFS hmasa ber leh, thu leh hla hmanga Zofate min chawm thintu Pu K.C Lalvunga(L)kha a ni. Mi tam zawkin Zikpuii-pa tiin kan hre lar zawk awm e. Tin, he ta a bialnu hi a nupui lo ni ta Zikpuii-nu a ni. A lehkhabu ziak pakhat "Nunna Kawng Thuampuiah" tih atang ngawt pawhin a rilru put hmang pawh kan hriatthiam pui ngeiin a rinawm.

PS/ True Story Base-a ziak mai a nih avangin chaw tak khuka khukpui chiam turah ngailo ila. by; LP Sailo aka Zorun

Hmangaih Lehkhathawn

Dear Thian duhtak;

Chibai le, I nunkawng chhukchho harsatna chitinreng karah hrisel tak leh hlim taka i hringnun i hman ka duh sak a che. Hei erawh hrereng la ka va ti em, i tana ka thinlung leh ngaihtuahna ka senral zawng zawngte hi e, a thlawn mai chu chantir lul suh la; Ka thian, ih e, I nu pum chhunga i awm atang daih tawh khan kei chuan ka lo hmelhriat tawh che a, khaw eng i hmuh theih hma atang tawh khan i tan hian ka thinlung ka lo pe daih tawh zu nia. Nausen fuke kim leh hrisel taka i nun a pai chhuah theih nan che duhsakna tinreng ka lo hlan thin a. Tichuan, i lo piang ta a, nausen duhawm tak i lo ni chho zel te kha ka va hlim thin tak em. Mi lawm pawh i hlawh em em reng anih kha.

I lo thanglian chho zel a, kumtling i lo nih tak hnu atang chuan engkim mai hi nangma duhthlanna ngeia i hmachhawn tur a lo ni ta a, nangma duhthlanna ngeiin i nunkawng i hmang chho ta zel reng a nih kha tiraw. Amaherawhchu, kawng engkima lo ngaihtuahtu che kei chu sirah min hnawl ta a, mahse i duhthlanna a nih phawt chuan tiin kei chuan ka lo thlir reng che a, mahse ka kal bo san phal ngai hauh lo che a. Tanpui i mamawh huna tanpuitu hnai ber nih inhuamin i kiangah ka awm tlat thin a. Mahse maw ka thian, Nang chu khawvel nawmsipbawlna zawngin i tlan ta chiam a, mahse hlimna tluangtling erawh i tawng chuang si lo. I luh thuk pauh leh i beidawnna a thui ting mai si. I nunkawng a beidawng a, rilru hahna tinrengin a tlakbuak che tih erawh ka hriatpui che a, chutih lai pawh chuan i sirah tanpui che in huamin ka ding reng a, mahse nangin min ko ngai si lo. Ka hming i lam ka rin em em laiin nangmahin chu i harsatna chu sutkian i tuma,i bei chiam a, mahse i sukiang tak tak thei si lo. I nu pum chhung ata vawiin ni thleng hian i thil tih leh ngaihtuahna zawng zawngte kha ka hre fai vek a sin.

Ni khat chu e; i nun tuihala chau em em mai chu in varanda-ah i lo muhil a, chu i rilru hah lutuk taksa chau tak chu ka rawn thlir che a, I hmel chu ni eng mawi tak lo chhuak chuan a rawn chhun set set a, i mit i nuai a, i suangtuahna chuan i lei leh ka rawn tawn chhuakin i tawngvai ta a, chu ta i chham chhuah chu maw "Aw, ka nun hi ka va ning em, chhantu ka ngai a ni" i ti a, i sir lawk atangin ka thlir reng che, i harsatna te chu chhawk che ka duh a, lainat em emin ka en reng che a, mahse tanpui tur chein vawikhatte pawh mi ko si lo. Ka va han lainat tak che em. Ka khawngaih che tluk zetin ka hmangaih che a sin. Aw! Ka ngaihtuah zia che hi engtikah tak hrechhuak ang che maw!

Vawikhat chu rilru hreawmna tinreng leh nun beidawnga i awmlai khan kawngsir phai hnimbuk kiangah i harsatna te leh i nun chhukchho hahthlak tak sawipui tur che in ka lo in beisei em em, ka lo nghak reng che a, mahse mi rawn pan duh ta si lo. A tukah pawh chutiang bawk chuan ka lo chang leh ran che a, a hma a mi ang bawkin rawn kal tih hun reng i nei thei si lo. Nitin beiseina in ka lo thlir thin che a, mahse ka thian, rawn kal tihni reng i nei ta si lo. I harsatna chhawk che ka duh a, i phurrit chu lakkian sak che ka duh thin a sin. Nun beidawnga i vahvaih ka phal lova, nitin tanpui tur che hian i bul hnaiteah ka awm thin, mahse e tanpui tur che in vawikhat te pawh mi ko ngai si lo.

Ka thian, hei erawh lo vawng tlat la ka va ti em; Tuktin parmawi leh hlobet tinrengte vulna rammawi, van jerusalem tharah khian hmun i chang ve thei tih i hriat ka duh a, saron par leh lily parmawi tinrengten mawina an chhuahna rama chatuan nunna neitu pan turin i duhthlanna ngei kha ka tan a pawimawh si thin. A ni, Pathianin chhia leh tha i hriat theih atanga duhthlanna a pek che kha i tan liau liau a ni tih hria ang che aw. Chu i duhthlanna chu tuman an tih danglam sak thei lo che tih hre nawn fo la. Sualna tinrenga i tluk pawha tanpuia kaitho leh theitu che chu keimah i thian hmangaih em emtu che hi ka ni tih i hriat nawn ka duh a, nangmah hmangaih tlattu kei ka tan hian i hlutna a nep chuang lo va, i thinlungah hmun min siam sak ve thei tawh dawn lawm ni?
Hmangaih em emtu che,
I thian Isua

Aw! Zoram Nuam, Lam Ang Ka Lo Let Leh Thuai Ang!!

Kum 10 zet chhungte kianga khawsa mumal tawh lo leh Zofate hunpui Kristmas pawh hmang ngai tawh lo val kha lam ang letin Chhawrpial Run panin van dum pawl piah lamah kan han thlawk vu vu mai chu mitthlaah "Kan Zo Tlang Ram Nuam" a lang lo thei lo va, pipute chhuahtlang hmun hrang hrang te chu rilruin a dap kual ruai mai a. Sawi mai dawna sawi hleitheih loh ang hian ngaihtuahna a kual nuaih mai a. Rilruah eng emaw mawlhtu awm ang maiin ka phi sek mai a, Zoram tlang mawi tak tak mai van chung atanga ka han hmu zet phei chu..'Aw, Tlang a zawnga tlang mawi, kan pi leh pute chhuah tlang ngei mai ka hmu leh ta e'tiin ka hmul hi a mur sung sung mai hian ka hria. Chutah hmana thlawhna tumhmun pawh awm ngai hauh lo, tlang sangpui mai rawt rualin Thlawhna tumhmun zau tak a han awm mai te chu ralkhat hriat hle tawh mah ila a takah chuan a dan a lo danglam em em mai hi a lo ni a. Ram dang Thlawhtheihna tumhmun angin ropui rih hle lo mah se, kan phu tawk chuan a tha viau a ni. Chutah chhuahkapuiah ka nu leh Lelte Driver Maduha ten min lo nghak ran mai ka han hmu phei chu lung a chhe lek lek nia mawle..Ka va lawm em.

Tichuan, harsatna hrang hrang karah tluang tak maia Zoram leilung ka han rap ta mai chu lawm avangin ka biangah mittui a luanglo chauh tak tak a, ka thinlung takin " Aw, Lalpa I hmangaihna a va hlu em" tiin lawmthu ka sawi mawlh mawlh mai a, Mi ramah chuan sawrkar hnathawktu Police te leh Airport a thawktu bakah Taxi pu thlengin an tawng kan thiam chhun te tein inthlahrung takin kan be eih thei chauh a nih laiin Zoramah erawh ka pianpui tawng ngei maia ka han be tawng zuah zuah mai phei chu a nuam ka va ti em. Zoram chhunga awm Zofate hian kan hrethiam thin lo, miramah chuan ramdangmi kan nih avangin engkim mai hi inthlahrung tak leh tih dek chunga tih a ngai thin. Mahse Khawvel ram a zawnga ram ngainatawm leh ram nuam ber Zoramah chuan kan pianpui tawng ngeiin tute pawh kan be eih thei a, Hnam dang awmchhunte te te pawh Mizotawng ngei maiin kan han be thei lehnghal phei chu kan vannei tak zet a ni. In ngaihtuah ngai ve emaw chu!

Mahni ram thleng ta chu thenrual tha te chibai buk turin an rawn leng sang sang mai a. Chhungkaw lian ve tak nafam chu keini in te takte a khawsa tan chuan kan lenglo lam a ni. Lengpuia rawn kal ve hman ta ngang lo Lelte Editor Pu Dina pawhin a car hmanga min rawn hmuah tir tho avang pawhin lawmthu sawi ka bat nasat tawh vei nen..Amah chu hman leh hmanlovin kan in lamah a rawn kal hram hram lehzel phei chu ka rilru te te in "Aw, Mizo nih hi a va nuam em" ka ti bang lo. Hun a lo kal zel a, kum 2000 vela aizawl khawpui dinhmun leh kum 2006-a aizawl khawpui dinhmun chu inthlau tak a lo ni tawh a, mihring chengte lamin a lo danglam zo ta. khawlai ka han lengkual a, hmana kawngsir khawi ilo laia tlangval rui hmel tak tak thubial laih laih thin ho kha hmuh tur an lo awm ta lo va, exercise lak avanga sek ni lem si lo va chawnban puar lian deuh deuh te kha hmuh tur an awm ta lo. Kal naran pawha kal hleithei tawh lo, kal kak tuaih tuaih thin ho te kha hmuh leh ka rilruk teh nen ka hmu hlawm ta der lo. Chu a hnekin khawpui lunlai thleng thlengin a lo fai vak mai a. Nula leh tlangval te pawh an hna avangin an phu siau siau mai ka han hmu ta zawk te kha kei aia lawm hi chu an tam bik lo tawp ang tih hial ka duh rum rum. Ka lawm tak zet a ni.

Hun a rawn inher zel a, YZTP ho dinner kilpui turin Beraw tlangah ka han thu ve vuh mai te kha min duhsaktu Pu Enga te, Pu C.Dina te chungah ka va lawm em. Chumai a ni nemaw, Smokie khawsikpui vei lai takin an tana buatsaih Chaltlang Guest House-a dinner neihpuina lehzela ka han tel ve te kha min duhsaktu Pu Dina bakah Pu Mapuia of Greyhound Finance neitute nupa chungah ka va lawm em. Keilah pek lawmthu sawi nachang ka hre ngut emaw, ka sawi pawh ka hre ta chuang lo. Ka va lawm em. Chutah Zofa hnahthlak zinga zaithiam chungchuang Pi Daduhi te, Pi Rebecca Saimawii te ho ka han hmu te kha mit a zawnga mit vannei neitu ka ni ringawt mai. Thianpa Michael M.Sailo te leh Thianpa Rammuana of Saron Veng te chu kum 6 hnuah ka vawikhat hmuh lehna an ni a, ka ngaiin an bula awm a nuam thin mang e. An ni bakah tunlai zaithiam lar ho ka han hmuh mai bakah an zai leh zel ka han ngaithla te kha beng vannei ka nei hi a ni ringawt a, sawi hleihtheih loh lawmna changtu ka ni ringawt.

Hun a rawn kal zel a, MZP hmalakna atanga ka ral hriat Pu Lalmuanawma Mathipi, Pu Dave Chhakchhuak (Journalist), Pu Muanpuia Punte(NESO Vice Chairman) leh Pu Maliana(Lecturer,Mizoram University) te nen Chaltlangah Pi Jasmin-i hova chawhlui min han kil pui zet mai phei kha chu changsang ka inti ngei mai. Pu Muanawma phei chu a hlaphuah thiam em avanga ka lo ral hriat em em mai a ni a, a taka kan han ti ti malh malh ta mai te kha changsang ka inti kher mai. Min ngai pawimawh a, min duhsakna te kha a va hlu em, ka tan chuan "the rest is History" tih mai a awl dawn khawp mai. Lu var leh sambuang varvuh ho hmuh tur an awm lo va, ka hmel ang pu, ka rilru ang pu mi ka hmuh tam zawkna Zoramah chuan kei ngei mai pawh ka tlangnel nghal thei a, ka rilrua ka vei thenkhat ka sawichhuah pawh min lo tuihnih theitu deuh vek mai thian tha ka neih avangin a hlu em em a ni. Ka vision leh ka lo dream ve thin Zoram kalsiamte ka han sawichhuak chu ka thawveng ta huai hian ka inhria.

Ka han awm rei deuh a, State dang atangin phone call ka han dawng a, enge ni tih a lai chuan Guwahati Zofest a thusawi tura sawmna a lo ni chher mai a, ka phu loh sawmna a ni tih ka hria a, lo 'Yes' mai pawh thil awllo tak a ni. Mahse ka 'No' phal bik si lo, inthlahrung takin "Guwahati-a i thlenna tur leh ei leh in pawh kan lo ngaihtuah ang" min han tih hnu phei chuan 'chhei rawh, Zofate inpumkhatna tura hmalakna a ni lawm ni, engvangin nge ka kal loh teh lul ang, ka neih ang angin ka rawn kal ve ang e" ka han ti ve ta piap mai a. A hnu lawkah Pi Daduhi'n mi rawn call veleh, i kalho ang u, keini pawh kan nufain kal kan tum a, a rawn ti veleh bawk nen, chu a chhapah kan kalna tur Car tha zet mai Kan CS Pu Haukhuma'n min han tumsak leh zel te kha kan va in ngaipawimawh tlang e aw ka ti fo thin. Hei hi a lawm mizo nih tinawmtu chu ni. Guwahati Zofest pawh tluang takin kan va tlingtla thei kha a ni a.

Hetihlai hi Youth Icon huntawng ropui lai tak a ni a, ka thiannu Mary VL Sailo zarah a hmun ngeiah ka va thlir thei thin te kha ka va vannei e aw..a thawktu Machhuangi Hnamte leh Dikteii te kha an va fel em. Live music nen ngei maia Mizo hla dik tak mai rem thin a ni te kha Live music chawisanna tha tak a va ni chiang em. Chutah hla reng reng mai Mizo hla ngat sak a han tul te kha Idea tha tak a va ni chiang em. Mizo hla hi Mizote lo chuan an sa dawn si lo, an remhriatna a hlu ma nge. Chutah thangtharte nuna lo bet fo tawh Ruihhlo laka fimkhur a lo nih theih nana Pi Lalsangzuali Sailo hla tha zet mai "Rawlthar tang fan fan" tih hla ngei mai mawi zet mai a zantin an han sa thin te kha, a va tha em. He hla ka ngaihthlak a piang hian ka hnuk a ulh tlat mai pek thin kha a ni a. Amah Pi Zualbawihi ka hriatchhuah bakah a hla thu hian ka thinlung a hneh riau pek a nih chu. Hla rohlu a va ni chiang em. LPS leh UNODC Charca te hmalakna a ropuiin a fakawm tak zet a ni. Mizoram Super Star tih ni hial se ka ti hle mai.

Hun a rawn inher zel a, hun eng emaw tichhung kan lo tum lawk tawh, Zawlbuk Group Seminar hun tur Ni 18.December pawh kan lo hnaih ta hret hret a, he seminar-a tel tur hian sawm bik kan neih avangin sawmna pek paha kawm pah zel kan duh avangin kan buai ta zak zak hle mai a, kan tum angin tlawhchhuak vek senglo mah ila, Mizorama Politician lar zual te chu kan kawm kim viau chuan kan in hria a, mimal anga kan mi ngaihsan thenkhat Pu Bualhranga pawh an inah thianpa Tetea Sailo nen kan va lenchilh a, thu tha zet zet mai kan sawihote kha thalaite tan chona a va ni chiang em. Tin, ziakmi kan neih te zinga ka mi ngaihsan Pu
Vanneihtluanga(Lengzem) pawh a office-ah thianpa Nghaka nen kan va kawm thei a, kan ngaihdan tlem a zawng kan in hrilh tawn te kha a va hlu em ve aw. Hlim takin a office kan chhuahsan hnuah Zonet lamah kan han chho leh a, kan Seminar min rawn cover sak tura kan va ngenna pawh chu lawm takin kan chhuahsan leh ta, an zarah Zawlbuk Seminar ni thlalak kalthei (video) chu en theihin Zoram mipui tan min chhawpchhuah sak kha a ni a, Pu RK. Lianzuala leh a thawhpuite chungah lawmthu sawi kan va ba nasa tak em. Zoram hmasawnna ngai pawimawhmite hi an hlu a ni. Zoram pawhin kawng dik a zawh thuai a beisei awm a. Thalaite hmakhua leh an tana ngaihtuahna thui tak seng mi ram hruaitu huaisen erawh Zoram hian a la mamawh reng niin a lang. Thangtharte khawvelah kan cheng mek a, ram hruaitu un lutuk leh thlirdan hlui tawh lutuk te hian ngaihtuahna tunlai zawk leh hawiher zau zawkte thut hmun kian ve ngam tawh se, thangtharte zingah pawh mahni pum tanghma chauh ni lo, ram leh hnam tana theih tawp chhuah mi mamawh erawh a na hle mai.